Nowy lek może hamować, a nawet odwracać, uszkodzenie nerwów obwodowych u chorych na cukrzycÄ™, zmniejszajÄ…c w ten sposób ryzyko amputacji koÅ„czyn – wynika z pracy, którÄ… publikuje pismo „ASN Neuro”. Cukrzyca jest zaburzeniem metabolizmu glukozy, który objawia siÄ™ nieprawidÅ‚owo wysokim poziomem tego cukru we krwi. Jest to bardzo szkodliwe dla tkanek i narzÄ…dów organizmu.
U chorych na cukrzycę uszkodzeniu ulegają przede wszystkim małe i duże naczynia krwionośne oraz nerwy obwodowe. Uszkodzenie nerwów, określane mianem neuropatii cukrzycowej, jest przyczyną silnych bólów, wywoływanych nawet przez lekki dotyk. Ostatecznie, prowadzi ono do obumarcia nerwów i zaburzeń czucia w kończynach, co naraża pacjentów na trudno gojące się rany i infekcje (tzw. stopa cukrzycowa), które często kończą się amputacją nogi.
Statystyki wskazujÄ…, że od 40 do 70 proc. wszystkich amputacji nóg ma zwiÄ…zek z neuropatiÄ… cukrzycowÄ…. W Polsce, na przykÅ‚ad, jest ich 14 tys. rocznie (wg. raportu „Cukrzyca. Ukryta Pandemia. Sytuacja w Polsce” z 2010 r.).
Naukowcy z Uniwersytetu Stanu Kansas opracowali lek, o tymczasowej nazwie KU-32, który u myszy z cukrzycą nie tylko hamuje rozwój neuropatii, ale wręcz przywraca czynność neuronów czuciowych w uszkodzonej tkance nerwowej.
KU-32 blokuje jedno z biaÅ‚ek tzw. szoku termicznego – Hsp90, w wyniku czego roÅ›nie poziom innego biaÅ‚ka z tej grupy – Hsp70. BiaÅ‚ka te okreÅ›la siÄ™ również jako opiekuÅ„cze (lub przyzwoitki), gdyż ich produkcja wzrasta w komórkach w warunkach szkodliwych i stresujÄ…cych, jak np. zbyt wysoki lub zbyt niski poziom glukozy, obecność alkoholu i innych trucizn, a także infekcje.
„Nasze badania jako pierwsze dowodzÄ…, że dziaÅ‚anie lekiem na biaÅ‚ka opiekuÅ„cze może odwracać zaburzenia czucia zwiÄ…zane z neuropatiÄ… cukrzycowÄ…” – komentuje jeden z autorów pracy prof. Rick Dobrowsky. Badacz liczy, że KU-32 pomoże w przyszÅ‚oÅ›ci leczyć to powikÅ‚anie cukrzycy u ludzi.
Jak wykazaÅ‚y doÅ›wiadczenia, efekty dziaÅ‚ania leku majÄ… charakter dÅ‚ugotrwaÅ‚y – można go podawać doustnie raz na tydzieÅ„ i ciÄ…gle jest skuteczny, nawet gdy stosuje siÄ™ do w maÅ‚ych dawkach. Pozwala to uniknąć silnych dziaÅ‚aÅ„ niepożądanych. „Nasze testy wskazujÄ…, że KU-32 jest zupeÅ‚nie nietoksyczny i jest bardzo dobrze wchÅ‚aniany do krwiobiegu” – komentuje współautor pracy Brain Blagg.
Obecnie, w leczeniu neuropatii cukrzycowej stosuje się dwa leki, jeden ma działanie przeciwdrgawkowe, a drugi jest lekiem przeciwdepresyjnym, ale żaden nie odwraca uszkodzeń nerwów obwodowych.
W przyszłości, naukowcy chcą sprawdzić na jakim etapie rozwoju neuropatii cukrzycowej można zastosować KU-32, aby był on ciągle skuteczny i na jakim etapie może on przynieść najwięcej korzyści. Jak przypominają, chorzy na najczęstszą postać cukrzycy (tzw. cukrzycę typu 2) bardzo często dowiadują się o chorobie, gdy neuropatia zaczęła się już rozwijać.
Badacze planują też dokładnie zrozumieć mechanizm działania nowego leku. Na razie nie jest jasne, czy poprawia on funkcjonowanie już istniejących włókien nerwowych czy pobudza powstawanie nowych.
Autorzy pracy liczą też, że za rok lub dwa lata będą mogli rozpocząć testy KU-32 na pacjentach. JJJ
PAP – Nauka w Polsce